Birinci olarak vergi  indiriminin ne  anlam ifade ettiğini ve  neden böyle  bir  düzenlemeye  gidildiğini izah etmeye  çalışalım. Uzun süredir kamuoyunda,  vergisini  düzenli ödeyen mükellefler ile  vergi  ödeme bilinci oluşmamış  mükellefler arasında bir  farkın  kalmadığı, bu nedenle de vergi  hassasiyeti gelişmiş iyi niyetli mükelleflerin, bir  nevi  cezalandırıldığı hususları konuşuluyordu. Son zamanlarda   çıkartılan çok sayıdaki vergi affı da bu tartışmaların tuzu, biberi oldu.

Bir nevi   bu  çarpıklığı telafi etmek,  vergisini  düzenli  ödeyen mükellefleri  ödüllendirmek ve  özendirmek için  vergi indirimine  ilişkin Mart  2017’de yasal düzenleme  yapıldı ve  6824 sayılı yasa ile Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükelleflerine %5 vergi indirimi imkanı sağlandı. Her ne  kadar konuya  ilişkin yasal düzenleme  Mart 2017’de yapılmış olsa dahi, vergi  indiriminin  nasıl  uygulanacağını gösteren 301 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel  Tebliği 2017 yılı  sonunda  yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Pekiala, bu %5’lik  vergi indiriminden kimler yararlanabilecektir?

Öncelikle şunu  belirtmek  lazım ki, Vergi İndiriminden  sadece, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi mükellefleri yararlanabilecektir. Keza Gelir  Vergisi mükelleflerinden de sadece, ticari, zirai ve   serbest meslek  kazanç sahipleri %5’lik vergi indiriminden yararlanabilecektir. Yani, Gelir Vergisi mükellefi olduğu halde; kira  geliri elde eden Gayri menkul Sermaye İradı sahipleri, faiz ve kar payı elden Menkul Sermaye İradı Sahipleri, Ücret Geliri Elde edenler ile  Diğer Kazanç ve İrat sahipleri, elde ettikleri kazançlardan  dolayı   %5’lik vergi indirimden yararlanamayacaklardır.

Yine, Kurumlar vergisi mükellefleri,   vergi indiriminden prensip olarak yararlanırlar. Ancak, finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları nedeniyle  Kurumlar Vergisine tabi olan mükellefler, vergi indiriminden yararlanamayacaklardır.

Vergi İndirimi, sadece “gelir üzerinden alınan vergiler” grubunda yer alan Kurumlar Verisi ile Gelir Vergisini kapsamakta olup, Harcamalar üzerinden alınan  vergilerden olan; Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, BSMV, Gümrük Vergisi ile Damga Vergileri için indirim uygulanamaz.

Keza, “Servet üzerinden alınan”, Emlak Vergisi, Motorlu Taşıtlar Vergisi ile Veraset ve İntikal Vergisi de bahsedilen vergi indiriminin dışında  tutulmuştur.

Yani konuyu özetlemek  gerekirse; Vergi İndirimi, sadece ve sadece Gelir Vergisi ile Kurumlar Vergisi için söz konusu olup  diğer  vergi  türleri için bir  indirim söz konusu olmayacaktır.

Diğer  bir  önemli husus ise; vergi indiriminin üst limite tabi tutulmuş olmasıdır.  Zira, Vergi İndirimi, beyanname üzerinden hesaplanan verginin  %5’i  kadar olacaktır. Keza bu indirim, Kurumlar vergisi veya gelir  vergisi oranında %5’lik  bir  indirim anlamına  gelmemektedir. Yani,  gelir  ve  kurumlar vergileri mevcut oranları üzerinden hesaplanacak, ödenmesi gereken vergiden %5 indirim yapılacaktır.

Vergi indirimine ilişkin diğer bir  sınırlama ise; parasal olarak indirim tutarı, 1 milyon TL’yi aşamayacaktır. Yani, İndirim tutarının üst sınırı , 1 milyon TL olarak  belirlenmiş, bu nedenle de vergi indirimi tutarı en fazla 1 milyon TL olabilecektir.

Pekiala, tüm Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri Vergi İndiriminden Yararlanabilecekler mi?

Maalesef, tüm Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri izah edilen %5’lik  vergi indiriminden yararlanamayacaktır. Vergi indiriminden yararlanabilmek için aşağıda  belirtilen şartların da sağlanması gerekmektedir.

a-Beyannamenin ait olduğu  yıl ve öncesindeki 2 yılda gelir veya kurumlar vergisi, katma değer vergisi, muhtasar,  ÖTV gibi   tüm vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması gerekir.

Örneğin; 2017 yılı Kurumlar Vergisi beyannamesi Nisan 2018 de verilecektir. Bu Kurumlar Vergisi için %5’lik vergi indiriminden yararlanabilmesi için;  beyannamenin ait olduğu 2017 yılı ile öncesindeki 2 yıl, yani 2015 ve 2016 yıllarına ait tüm beyannameleri zamanında  verilmesi gerekir.Ancak her bir beyanname itibarıyla 10 Türk lirasına kadar yapılan eksik ödemeler, şartların  ihlali  sayılmayacaktır.

b-Beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki  yıl içinde mükellef hakkında vergi incelemesi yolu ile bir  fark  vergi tespit edilmemiş olması gerekir.

Örnekle izah etmek  gerekirse; mükellefin 2018  Nisanında  vereceği Kurumlar Vergisi beyannamesinde vergi indiriminden yararlanabilmesi için  2015, 2016 ve 2017 yılında geçirdiği vergi incelemesinde  fark vergi tespit edilmemiş olması, halk tabiriyle ceza  yememiş olmaması gerekmektedir.

Fakat, kesilen cezalar mahkeme kararı veya uzlaşma ile tamamen  ortadan kalkmışsa vergi indiriminden yararlanılması mümkün olacaktır.

c- Beyannamenin ait olduğu yıl    ile öncesindeki 4 yıl içinde   Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde sayılan fiilleri işlediği tespit edilenler vergi indiriminden yararlanamazlar. Örneğin, 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 yıllarında  birazdan açıklayacağımız fiilleri işleyenler 2018 de verilecek olan  2017 yılına ait gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi için vergi indiriminden yararlanamaz.

Yukarıda  bahsettiğimiz indirime  engel olan bu fiiller; sahte  belge  düzenleme ve kullanma, muhteviyatı itibariyle  yanıltıcı belge düzenleme ve kullanma, muhasebe hilesi yapma,  defter ve  belgeleri tahrif etme, yok etme, defter ve  belgeleri incelemeye ibraz etmeme, resmi  kayıtların haricinde  ikinci bir defter veya kayıt tutarak vergi kaçırma fiilleridir. Bu durumda olanlar, Vergi Usul Kanununun 359. Maddesi kapsamında hapis  cezasını da gerektiren kaçakçılık fiilini işlemiş kabul edildiği için, vergi indiriminden de yararlanma şansına  sahip olmayacaklardır.

d-Vergi indiriminden yararlanabilmenin diğer bir şartı ise; vergi  borcunun bulunmaması gerekir. Vergi İndirimin hesaplanacağı  tarih itibarıyla vergi aslı  ve vergi cezaları (vergi ziyaı cezası, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları) toplamı 1.000 Türk lirasının üzerinde  ise  indirimden yararlanamaz. Kısacası, dönemi ne olursa olsun 1000 TL  üstü vergi  borcu  bulunan mükellefler  vergi indirimden yararlanamayacaklardır.

Yukarıda açıkladığımız  Vergi İndiriminin uygulaması, 1/1/2018 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmaya  başlanacaktır. Yani, 2017 yılı Gelir ve Kurumlar Vergisi beyannameleri, 2018 de  verileceği için, yukarıda  sayılan  şartları sağlamaları halinde  bu beyannameler üzerinden vergi indiriminden yararlanılması mümkündür. 

Konuya ilişkindiğer bir  önemli  husus ise; Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, şartları taşımadığının sonradan tespit edilmesi halinde  eksik ödenen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilerek alınır. Yani, şartları tam olarak taşımadığı  halde  vergi indiriminden yararlanan mükellefe vergi ziyaı  cezası uygulanmayacaktır.

Yararlı olması dileğiyle…